اقتصاددان دیپلمات - سرزمین من

به گزارش سرزمین من، خبرنگاران: مقامات جدید اتحادیه اروپا یکی پس از دیگری فعالیت خود را شروع می نمایند و انتظار می رود تحولاتی در عملکرد و صندلی این اتحادیه طی سال های آینده مشاهده گردد. از ابتدای این هفته، جوزپ بورل، سیاستمدار سوسیالیست اسپانیایی جانشین موگرینی شده و پیش بینی شده است در دورانی که وی مسوول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپاست اقداماتی در جهت افزایش اثرگذاری این اتحادیه در دنیا انجام دهد.

به گزارش سرزمین من: بورل 72 ساله، از زمانی که به عنوان پسر یک نانوا در روستایی در اسپانیا متولد شد تاکنون که مسوول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپاست، راهی طولانی را طی نموده است و اکنون با تصویب مجلس اروپا، نماینده ارشد اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی و معاون رئیس کمیسیون اروپاست و دیپلمات ارشد 500 میلیون نفر ساکنان قاره سبز محسوب می گردد. بورل دارای مدرک دکترای اقتصاد است و مدتی استاد دانشگاه بود. او در سال 1975 به حزب سوسیالیست اسپانیا پیوست و فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. در آن موقع اسپانیا پس از مرگ دیکتاتور این کشور یعنی فرانسیسکو فرانکو به سمت دموکراسی حرکت کرد.

در چهار دهه اخیر بورل مناصب سیاسی مختلف را در اسپانیا و اروپا برعهده داشته و قبل از تصدی سمت کنونی، وزیر خارجه اسپانیا بود. او در تدوین پیش نویس قانون اساسی اروپا مشارکت داشت و بین سال های 2004 تا 2009 عضو مجلس اروپا بود. وی همچنین بین سال های 2004 تا 2007 رئیس مجلس اروپا بود و در آن سال ها بر گسترش این اتحادیه به شرق اروپا نظارت کرد. بورل در بیان مسوولیت هایی که بر عهده داشته، نوشته است: بخشی بزرگ از زندگی و کارم را صرف فعالیت های سیاسی در حوزه مسائل اروپا نموده ام و این موضوعات همیشه در مرکز علایق و تعهدات من بوده اند.

درباره برنامه های بورل در سمت جدید حدس های مختلفی وجود دارد. واقعیت این است که در دنیا چند قطبی کنونی که در یک سوی آن ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار دارند و در سوی دیگر چین و روسیه، اتحادیه اروپا میخواهد ایجاد سیستم سیاست خارجی موثرتر و قدرتمندتر را در اولویت قرار دهد و این هدف به آسانی به دست نخواهد آمد. خانم فون درلین، رئیس کمیسیون اروپا در نامه توضیح وظایف بورل آورده است: تبدیل کردن اتحادیه اروپا به اتحادیه ای استراتژیک تر، قاطع تر و متحدتر در روابط خارجی وظیفه شماست و شما باید به دنبال تقویت ظرفیت اتحادیه اروپا برای اقدام مستقل و تقویت ارزش ها و منافع اتحادیه اروپا در دنیا باشید.

انجام این مسوولیت ها آسان نیست، زیرا اعضای اتحادیه اروپا اغلب سرسختانه به دنبال حفظ حق حاکمیت و دنبال کردن سیاست خارجی مورد نظر خود هستند. همچنین بین آلمان و فرانسه و بین کشورهای اروپای شرقی و مرکزی و دیگر کشورها تفاوت هایی وجود دارد. یک دیپلمات اسپانیایی می گوید: بورل یک مذاکره کننده سرسخت است که آمادگی دارد شرایط موجود را به چالش بکشد. همچنین ظرفیت کاری او بالاست و پایبندی به هدف، او را به فردی متعهد به کار تبدیل نموده است. رئیس دفتر شورای اروپا در حوزه روابط خارجی در مادرید معتقد است نخستین وظیفه بورل این است که ترتیبی دهد تا سمت مسوول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا بار دیگر به سمتی موثر، مورد توجه و اعتماد کشورهای عضو اتحادیه اروپا تبدیل گردد.

این باور وجود دارد که سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حوزه های اصلی از جمله روسیه، اوکراین، درگیری ها در لیبی، مهاجرت، سوریه و روابط دو سوی اقیانوس اطلس فعال نبوده است. بورل در حالی در سمت مسوول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار گرفته که انواع مسائل و بحران ها در دنیا وجود دارد: ناآرامی ها در خاورمیانه و شمال آفریقا، مهاجرت از آفریقا، درگیری در اوکراین، توسعه طلبی های روسیه، تحولات در بالکان و مساله چین در صدر اولویت ها قرار دارند. او همچنین باید نقشی ویژه در تدوین سیاست اتحادیه اروپا در قبال ونزوئلا بازی کند و یک موضوع مهم دیگر سیاست ترامپ یعنی سیاست اول آمریکاست که سبب تغییر در روابط تاریخی دو سوی اقیانوس اطلس شده است.

بورل در یک مصاحبه در ماه مه گفت: ترامپ نخستین رئیس جمهوری آمریکاست که نسبت به پروژه اروپایی خصومت ورزیده و ما را دشمن توصیف نموده است. در گذشته ایالات متحده همیشه به یکپارچگی اروپا یاری می کرد، اما اکنون موضع آمریکا در قبال این موضوع تغییر نموده است. عده ای معتقدند حضور بورل در سمت کنونی جنجال هایی در پی خواهد داشت. او چند ماه پیش در مصاحبه با دویچه وله هنگامی که سوالی درباره کاتالونیا مطرح شد عصبانی شد. بورل یک کاتالان مغرور است، اما به شدت با موضوع استقلال این منطقه مخالف است.

درباره مسائل مالی بورل نیز پرسش هایی مطرح است. سال 2012 او مجبور شد از موسسه دانشگاه اروپایی استعفا دهد؛ زیرا درآمدهای خود را به عنوان عضو هیات مدیره شرکت انرژی های تجدیدپذیر آبنگوا (Abengoa) فاش ننموده بود. سال گذشته موسسه ناظر بر بورس اسپانیا بورل را به دلیل دادوستد داخلی سهام در سال 2015 یعنی کمی قبل از آنکه اعلام گردد، شرکت در حال ورشکستگی است جریمه کرد. همچنین در سال 1999 او مجبور شد از سمت رهبری حزب سوسیالیست اسپانیا استعفا دهد؛ زیرا یک مورد رسوایی مالی برای زیردستان او اتفاق افتاده بود. البته در دورانی که بورل وزیر دارایی اسپانیا بود هرگز به طور مستقیم به اقدام غیرقانونی متهم نشد.

از روز یکشنبه این هفته بورل به مدت 5 سال سکان سیاست خارجی اتحادیه اروپا را در دست خواهد گرفت و این باور وجود دارد که اکنون بیش از هر زمان دیگری به نقش آفرینی اروپا در صحنه دنیای احتیاج است. همچنین اروپا باید از قدرت دیپلماتیک و مالی خود برای حمایت از ثبات دنیای و حرکت دنیا به سمت رونق استفاده کند. بورل در پیغام شخصی خود که پس از آغاز کار ارسال کرد آورده است: بر مبنای اصول واقع گرایی، اتحاد و شراکت، در جهت افزایش قدرت اتحادیه اروپا قدم برخواهم داشت. ما تمام ابزارها و منابع از دیپلماسی و تجارت تا مدیریت بحران را در اختیار داریم. ما قواعد و استانداردهای دنیای تدوین می کنیم و به عنوان مدافع چندجانبه گرایی و ارزش های دموکراتیک اقدام خواهیم کرد. ترکیب این دارایی ها ما را در واکنش به چالش های بین المللی به یک رهبر تبدیل خواهد نمود.

بورل معتقد است اروپا بهترین ترکیب از آزادی سیاسی، رونق مالی و همزیستی اجتماعی است و از نهادهای قدرتمند و حمایت مردم برخوردار است. او تاکید بسیار زیاد بر اتحاد و یکپارچگی اتحادیه اروپا دارد. برای مثال از دید بورل، ساختار تجاری مشترک اتحادیه اروپا از آن جهت که مشترک است، قدرتمند است. او همچنین قول داده با اعضای اتحادیه اروپا برای افزایش یکپارچگی و اتحاد همکاری کند. بورل با اشاره به شراکت و چندجانبه گرایی به عنوان دی ان ای مشترک اروپا، بر نقش این قاره در تقابل رو به رشد آمریکا و چین تاکید نموده است. او معتقد است اروپا باید از چندجانبه گرایی مبتنی بر قوانین پشتیبانی کند و اجازه ندهد بین آمریکا و چین تحت فشار قرار گیرد.