6 نکته مهم درباره مقدار گیری فشار خون در خانه
به گزارش سرزمین من، بیش از یک میلیارد نفر از بزرگسالان 30 تا 79 ساله در سراسر دنیا به پرفشاری خون مبتلا هستند و تخمین زده می گردد که 46 درصد آن ها از ابتلای خود به این بیماری اطلاع نداشته باشند. فشار خون بالا عامل اصلی مرگ زودهنگام است و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی را افزایش می دهد. پایش منظم فشار خون در خانه به کنترل بهتر آن یاری می نماید. با این حال، نادیده گرفتن یک سری اصول ممکن است روی نتیجه به دست آمده از دستگاه فشارسنج تأثیر بگذارد. برای آشنایی با برترین زمان میزان گیری فشار خون و نحوه فشار خون گرفتن، مقاله امروز خبرنگاران مگ را تا پایان بخوانید.
آنچه در ادامه می خوانید:
1. فشار خون نرمال چند است؟
2. چه عواملی روی فشار خون تأثیر می گذارند؟
3. چرا فشار خون در مطب پزشک تغییر می نماید؟
4. چه کسانی باید به طور منظم فشار خونشان را در خانه اندازه بگیرند؟
5. چه زمانی برای اندازه گیری فشار خون مناسب تر است؟
6. چگونه از دستگاه فشارسنج بهره ببرید؟
1. فشار خون نرمال چند است؟
فشار خون از 2 عدد تشکیل شده است: فشار خون سیستولیک (عدد بالاتر) و فشار خون دیاستولیک (عدد پایین تر). فشار خون سیستولیک نیرویی است که هنگام ضربان قلب به شریان ها وارد می گردد و خون را به سمت اندام ها و بافت های بدن می فرستد. فشار خون دیاستولیک نیرویی است که وقتی قلب در بین ضربان ها در حال استراحت است به شریان ها وارد می گردد.
میلی متر جیوه (mmHg) واحد اندازه گیری فشار خون است. اندازه فشار خون به صورت زیر طبقه بندی می گردد:
| طبقه بندی فشار خون | فشار خون سیستولیک | فشار خون دیاستولیک |
| فشار خون نرمال | کمتر از 120 | کمتر از 80 |
| فشار خون افزایش یافته | 120 تا 129 | کمتر از 80 |
| مرحله اول پرفشاری خون | 130 تا 139 | 80 تا 89 |
| مرحله دوم پرفشاری خون | 140 یا بالاتر | 90 یا بالاتر |
| بحران پرفشاری خون | بالاتر از 180 | بالاتر از 120 |
2. چه عواملی روی فشار خون تأثیر می گذارند؟
وقتی درباره نحوه اندازه گیری فشار خون صحبت به میان می آید، ذکر این نکته لازم است که فشار خون می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد. شناخت این عوامل به شما یاری می نماید که متوجه شوید فشار خونی که اندازه گرفته اید درست است یا خیر. این عوامل عبارتند از:
- غذا؛ پس از خوردن غذا 30 دقیقه صبر کنید و سپس فشار خونتان را اندازه بگیرید.
- کافئین؛ حداقل از 30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون از مصرف کافئین خودداری کنید.
- ورزش؛ ورزش منظم برای سلامتی مفید است، اما بلافاصله بعد از ورزش از چک کردن فشار خون بپرهیزید. توصیه می شوید بین ورزش و اندازه گیری فشار خون 30 دقیقه فاصله باشد.
- تنباکو؛ اگر بتوانید سیگار را به طور کامل ترک کنید، سلامت قلبتان تضمین می گردد. در غیر این صورت، حداقل 30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون سیگار نکشید.
- دمای محیط؛ عروق خونی در اثر گرما یا سرما منبسط یا منقبض می شوند که این موضوع ممکن است روی فشار خون تأثیر بگذارد. قبل از آغاز اندازه گیری، مطمئن شوید که دمای محیط برایتان مناسب باشد.
- پر بودن مثانه؛ فشار خون ممکن است به علت پر بودن مثانه افزایش یابد. بنابراین، قبل از اندازه گیری به سرویس بهداشتی بروید.
- اندازه کاف دستگاه فشار سنج؛ اندازه نامناسب کاف یا اشتباه در نحوه قرار دادن آن روی بازو می تواند روی عددی که دستگاه نشان می دهد، تأثیر بگذارد.
- زمان مصرف دارو؛ اگر از داروهای کاهنده فشارخون استفاده می کنید، فشار خون شما ممکن است بسته به زمان مصرف دارو متفاوت باشد.
اگر فشار خون شما کمی بالاتر از محدوده طبیعی است، چند بار دیگر آن را اندازه بگیرید و با پزشک مشورت کنید. اگر فشار خونتان به طور ناگهانی از 180/120 میلی متر جیوه فراتر رفت، پنج دقیقه صبر کنید و دوباره آن را اندازه بگیرید. اگر هنوز اندازه آن به طور غیرعادی بالا بود، فورا به پزشک مراجعه کنید. چون ممکن است در حال تجربه بحران پرفشاری خون باشید.
اگر فشار خونتان بالاتر از 180/120 میلی متر جیوه است و علائم آسیب دیدگی اندام ها (مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، بی حسی، ضعف، اختلال بینایی و مشکل در صبحت کردن) را تجربه می کنید، منتظر نمانید که فشار خون خودبه خود پایین بیاید. فورا با اورژانس (شماره 115) تماس بگیرید.
3. چرا فشار خون در مطب پزشک تغییر می نماید؟
در مطب پزشک ممکن است عدد دستگاه فشارسنج نشان دهنده فشار خون معمول شما نباشد. چون اندازه آن را فقط در زمان خاصی از روز نشان می دهد، در حالی که فشار خونی که صبح اندازه گیری می کنید با فشار خون عصر فرق دارد. بنابراین، با یک بار اندازه گیری فشار خون نمی توانید متوجه تغییرات آن در طول روز شوید.
علاوه بر زمان صرف غذا، ورزش و…، در مطب پزشک عوامل دیگری هم وجود دارند که باعث افزایش یا کاهش فشار خون می شوند. برای مثال، عجله برای رسیدن به مطب و احساس استرس هنگام ورود می تواند فشار خون را بالا ببرد. از سوی دیگر، برخی از بیماران سندرم روپوش سفید را تجربه می نمایند که به معنی افزایش موقت فشار خون به علت اضطراب ناشی از دیدار با پزشک است.
4. چه کسانی باید به طور منظم فشار خونشان را در خانه اندازه بگیرند؟
انجمن قلب آمریکا، پایش خانگی فشار خون را به تمام بیماران مبتلا به پرفشاری خون توصیه می نماید. با این حال، ذکر این نکته لازم است که این کار نمی تواند جایگزین مراجعه منظم به پزشک گردد. شما مجاز نیستید که داروهای خود را بدون مشورت با پزشک قطع کنید، حتی اگر فشار خونتان در پایش خانگی در محدوده طبیعی باشد.
بهتر است سالمندان و سایر افرادی که مستعد ابتلا به بیماری های قلبی هستند هم فشار خونشان را در منزل اندازه بگیرند (برای مثال، کسانی که در خانواده سابقه ابتلا به پرفشاری خون یا بیماری قلبی را دارند).
توجه: افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی یا سایر آریتمی ها احتمالا کاندیدای مناسبی برای پایش خانگی نیستند. چون فشارسنج های خانگی ممکن است نتوانند فشار خون این افراد را به طور دقیق تعیین نمایند. در صورت ابتلا به این بیماری ها، از پزشک خود بخواهید که روش نظارتی مناسب را به شما معرفی کند.
5. چه زمانی برای اندازه گیری فشار خون مناسب تر است؟
در حالت ایدئال، باید فشار خون خود را هر روز و در ساعت تعیینی از روز اندازه گیری کنید. رعایت این نکته به ویژه برای بیماران مبتلا به پرفشاری خون بسیار مهم است.
اگر از داروهای کاهنده فشار خون استفاده می کنید، قبل از مصرف دارو برترین زمان گرفتن فشار خون است. در این زمان، دوز داروی قبلی به پایین ترین حد خود رسیده است و اندازه گیری فشار خون قبل از مصرف دوز بعدی می تواند نشان دهنده اثربخشی دارو باشد.
به طور کلی، توصیه می گردد یک تا دو بار در روز فشار خونتان را آنالیز کنید. با این حال، بهتر است در خصوص دفعات اندازه گیری فشار خون با پزشک خود مشورت کنید. زیاده روی در این کار می تواند در برخی از بیماران باعث اضطراب گردد که این موضوع فشار خون را افزایش می دهد.
6. چگونه از دستگاه فشارسنج بهره ببرید؟
فشار خون به وسیله دستگاهی به نام فشارسنج اندازه گیری می گردد که این روزها در 2 نوع عقربه ای و دیجیتال در دسترس است. پزشکان اغلب از فشارسنج عقربه ای استفاده می نمایند، چون دقیق تر است. با این حال، ممکن است استفاده از آن برای شما سختتر باشد. فشارسنج دیجیتال دارای سه نوع بازویی، مچی و انگشتی است که نوع بازویی آن از دقت بیشتری برخوردار است.
اندازه گیری فشار خون با گوشی پزشکی و دستگاه عقربه ای
برای آنالیز فشار خون به صورت زیر عمل کنید:
- آرام بنشینید و بازوی خود را روی میز قرار دهید.
- دستگاه اندازه گیری فشار خون را بردارید و کاف آن را دور بازو ببندید (دو تا سه سانتی متر بالاتر از چین آرنج یا گودی بین ساعد و بازو)؛ به طوری که حرکت نکند، اما خیلی سفت نباشد و بتوانید نوک انگشت خود را زیر لبه بالایی کاف ببرید.
- یک سر گوشی پزشکی را زیر لبه پایینی کاف و روی شریان بازویی و سر دیگر آن را در گوش های خود قرار دهید.
- پیچ روی پوآر (پمپ) را در جهت عقربه های ساعت بپیچید تا دریچه جریان هوا بسته گردد.
- در حالی که به عقربه نگاه می کنید، پوآر را فشار دهید تا کاف باد گردد. فشار را به 20 تا 30 میلی متر جیوه بالاتر از فشار خون معمول خود برسانید. در این مرحله، نباید نبض خود را در گوشی پزشکی بشنوید.
- پیچ پوآر را به سمت خود بچرخانید (خلاف جهت عقربه های ساعت) تا هوا به آرامی خارج گردد.
- به وسیله گوشی پزشکی به صداهایی که به صداهای کورتکف معروف هستند گوش دهید و هم زمان به عقربه نگاه کنید.
- اولین صدایی که می شنوید، فشار خون سیستولیک است. به گوش دادن ادامه دهید تا صدا متوقف گردد. در این مرحله، عقربه دستگاه به شما فشار خون دیاستولیک را نشان می دهد.
- اجازه دهید کاف کاملا خالی گردد.
روش دیگری که برای استفاده از فشار سنج عقربه ای وجود دارد، اندازه گیری فشار خون به روش لمسی (با نبض) است. برای گرفتن فشار خون با نبض مراحل زیر را دنبال کنید:
- کاف را مثل روش قبل دور بازو ببندید.
- نبض را روی مچ پیدا کنید و دست خود را روی آن قرار دهید.
- کاف را تا زمانی که دیگر قادر به تشخیص نبض نباشید، باد کنید. بعد از قطع شدن نبض، تا 30 میلی متر جیوه دیگر به باد کردن کاف ادامه دهید.
- پیچ پوآر را به سمت خود بچرخانید تا باد کاف خالی گردد.
- وقتی اولین ضربه نبض را احساس کردید، به عقربه نگاه کنید. عدد روی دستگاه نشان دهنده فشار خون سیستولیک است. با این روش فقط می توان فشار خون سیستولیک را اندازه گرفت.
نحوه گرفتن فشار خون با دستگاه دیجیتال
ساده ترین راه برای اندازه گیری فشار خون در خانه، استفاده از فشارسنج دیجیتال است. دستورالعمل استفاده از فشارسنج دیجیتال ممکن است در بین دستگاه های مختلف متفاوت باشد. بنابراین، باید به دقت دفترچه دستگاه را بخوانید و طبق آن عمل کنید. اگر درک دستورالعمل ها برایتان سخت است، پزشک می تواند به شما نحوه عملکرد صحیح دستگاه را نشان دهد.
چند توصیه درباره اندازه گیری فشار خون
آموزش گرفتن فشار خون برای پیشگیری از بیماری های قلبی-عروقی لازم است. برای اینکه دستگاه فشارسنج عدد دقیق را به شما نشان دهد، نکات زیر را رعایت کنید:
- از آنالیز فشار خون در اتاق سرد بپرهیزید.
- از 30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون از ورزش کردن، سیگار کشیدن و نوشیدن کافئین یا الکل خودداری کنید.
- قبل از آنالیز فشار خون، مثانه خود را خالی کنید، چند نفس عمیق بکشید و پنج دقیقه استراحت کنید.
- اندازه گیری فشار خون را از روی لباس انجام ندهید.
- در حین سنجش فشار خون صحبت نکنید و از عواملی که باعث حواس پرتی می شوند، مانند تماشای تلویزیون، اجتناب کنید.
- صاف روی صندلی بنشینید. پاهای خود را روی زمین قرار دهید و آن ها را روی هم نگذارید.
- دست خود را روی یک سطح صاف (برای مثل، روی میز) قرار دهید و بازو را هم سطح قلب نگه دارید. بالا یا پایین نگه داشتن بازو روی عددی که دستگاه نشان می دهد، تأثیر می گذارد.
- فشار خون خود را دو تا سه بار (با فاصله یک تا دو دقیقه) اندازه بگیرید.
کلام پایانی
اگر فشار خونتان بالا است یا مستعد ابتلا به این بیماری هستید (برای مثال، اضافه وزن دارید، سیگار می کشید یا به دیابت مبتلا هستید)، نحوه گرفتن فشار خون را یاد بگیرید و به طور منظم فشار خونتان را آنالیز کنید. این کار از شما در برابر عوارض پرفشاری خون (شامل حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیوی) محافظت می نماید.
این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت سرزمین من مگ را بخوانید.
منابع: verywellhealth, heart, medicinenet, medicalnewstoday, mayoclinic
سوالات متداول
آیا امکان اندازه گیری فشار خون بدون دستگاه وجود دارد؟
این روزها اپلیکیشن هایی در دسترس هستند که ادعا می نمایند فشار خون را اندازه گیری می نمایند، اما کارشناسان هشدار می دهند که این ها اغلب کیفیت پایینی دارند و عددی که نشان می دهند ممکن است نادرست باشد. درنتیجه، روش قابل اعتمادی برای پایش شرایط سلامتی نیستند.
کدام دست برای گرفتن فشار خون مناسب تر است؟
یک بار فشار خون را در هر 2 دست اندازه بگیرید. هر دستی که فشار خون بالاتری داشت، آن را برای اندازه گیری های بعدی معیار قرار دهید. این کار با دقت بیشتری می تواند افراد مبتلا به پرفشاری خون را شناسایی کند.
آیا اختلاف فشار خون در دو دست راست و چپ خطرناک است؟
وجود کمی اختلاف بین فشار خون دو بازوی راست و چپ نگران نماینده نیست. اما اگر این اختلاف به بیش از 10 میلی متر جیوه برسد، ممکن است نشان دهنده بیماری شریان محیطی (انسداد عروق بازو)، دیابت، بیماری کلیوی و بیماری قلبی باشد. در این شرایط حتما با پزشک مشورت کنید.
منبع: دیجیکالا مگ