قیمتی که هیچ کس را راضی نمی کند - سرزمین من

به گزارش سرزمین من، گلبهار کیامنش - کارشناس مالی: اقلیم مناسب و آب کافی در 3 استان شمالی باعث شده کشت برنج، مهم ترین سرفصل کشاورزی این استان ها در دهه های گذشته باشد ، به طوری که 460 هزار هکتار از اراضی کرانه دریای خزر سالانه زیر کشت برنج می روند.

این محصول با این که خوراک اصلی بیشتر خانواده ها را تشکیل می دهد، اما همچنان یک کالای مالی به شمار می آید که قیمت آن در بازار عرضه و تقاضا معین می گردد. نوسان قیمت برنج همواره با واکنش جامعه روبه رو بوده است، به همین دلیل مسئولان با حساسیت زیادی تغییرات قیمتی این کالا را در بازار مصرف دنبال می نمایند. در واقع دست اندرکاران تنظیم بازار در طرح های عمرانی که با موضوع فراوری برنج به اجرا می گذارند، می کوشند دغدغه های قیمتی جامعه را مورد توجه قرار دهند.

تامین غذای ارزان و با کیفیت برای جامعه ای که سالانه 960 هزار نفر به آن افزوده می گردد، بسیار با اهمیت است ولی به دلیل استفاده نکردن از فناوری و نبود پژوهش های ژنتیکی در بخش کشاورزی، کشت و فراوری برنج تاکنون نتوانسته در ابعاد کمی و کیفی، افزایش یابد. از سوی دیگر مقابله علمی و مستمر با آفت های کشاورزی و به کارگیری فناوری برای پیشگیری از ورود آفت به اراضی، حلقه گمشده ای است که فرایندهای فراوری این محصول را با مخاطرات جدی روبه رو نموده؛ این در حالی است که اغلب شالیکاران در دهه های گذشته فقط به صورت سنتی به کشت برنج اقدام نموده اند. اهمیت تامین آسان و ارزان مواد غذایی در جامعه چنان است که دور شدن از کشاورزی سنتی باید به هدف بزرگ کشور تبدیل گردد زیرا فقط کشاورزی بر پایه دانش و تکنولوژی مدرن می تواند فراوری انبوه و ارزان مواد غذایی را به فعالیتی پرسود تبدیل کند.

فراوری محصولات کشاورزی در استان هایی که در کرانه خزر قرار دارند، همچنان با ریسک بالا و شیوه های سنتی همراه است. سنتی بودن کشت و کوچک بودن اراضی زراعی با کاهش بهره وری و فراوری همراه بوده است. در حالی که برنج پس از گندم دومین ماده غذایی با اهمیت کشور محسوب می گردد، اما در دهه های گذشته نه به دانش های ژنتیکی برای افزایش کمی و کیفی برنج توجه شده و نه برنامه های تجاری این محصول به گونه ای بوده که سودآوری فعالان در این بخش را سال به سال افزایش دهد. در این شرایط ایجاد پویایی در تجارت علمی و کارشناسانه محصولات کشاورزی، تکلیف و راهبردی برای توسعه فراوری است. تجارت حرفه ای برنج می تواند فرایند کشت را برای کشاورزان پرسود کند.

چنین اتفاقی از فاجعه تغییر کاربری اراضی شالیکاری به آپارتمان سازی و ویلاسازی جلوگیری می نماید. سودآوری در کشاورزی تنها ابزاری است که می تواند چالش تغییر کاربری اراضی را از سرزمین های شمالی دور کند. به کارگیری برنامه های غلط برای فراوری و تجارت محصولات کشاورزی آسیب های بسیاری به این بخش وارد نموده است. تداوم این برنامه ها در سال های آینده می تواند کشاورزی را با چالش های ریشه دار روبه رو کند. از سوی دیگر وقوع چنین اتفاقی به صندلی کشاورزی در اشتغال زایی و فراوری ناخالص ملی آسیب خواهد زد. کشور با داشتن منابع سرشار طبیعی از چنان ظرفیتی برخوردار است که در فراوری محصولات کشاورزی می تواند به صندلی مالی مطمئن و پایدار دست یابد.