تعطیلات دو روزه پایانی بر یکنواختی گردشگری داخلی است - سرزمین من

به گزارش سرزمین من، خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، تعطیلات دو روزه پایانی بر یکنواختی گردشگری داخلی است.

محمد جهانشاهی، کارشناس جهانگردی در یادداشتی پیرامون اینکه تعطیلات دو روزه خاتمهی بر یکنواختی جهانگردی داخلی است، نوشت؛ با خاتمه یافتن نوروز و شروع سالی دیگر در تقویم کشور و جهانگردی ایران نشان می دهد که رویه های فعلی به انتهای کارکرد خود رسیده اند و ارزیابی فضای موجود، تغییر در این روینمودها را الزامی می خواند و روشن می سازد هیچ راهی جز تحقق این تغییرات بنیادی وجود ندارد.

جمعیت 88 میلیونی کشور با ریتم کند اما قابل توجه ای در حال افزایش است و نکته مهم این است که جمعیت شهرنشین با سرعت زیادی در حال بزرگ شدن است.

اگر 7 دهه قبل بیش از 70 درصد جمعیت کشور در روستاها سکونت داشتند امروز این نسبت کاملاً برعکس شده و نزدیک به 60 میلیون نفر یعنی 70 درصد جمعیت کشور در شهرها سکونت دارند و جمعیت روستایی و مولد به سرعت در حال کاهش است که این رویه از جهات مختلف چالش برانگیز است.

ارزیابی های دو دهه گذشته نشان می دهد، جهانگردی یکی از اهرم های قابل اتکا برای کاهش سرعت مهاجرت در بسیاری روستاهای کشور بوده و در بسیاری از منطقه ها روستایی، اثرات این فعالیت قابل سنجش است.

از دهه 90 با توسعه اقامتگاه های بومگردی و خدمات جهانگردی غیر رسمی در محیط های روستایی، ظرفیت های مالی نوی در بین روستاییان ایجاد نموده که عاملی برای افزایش جذابیت های زندگی در میان این بخش جمعیتی کشور به شمار میرود.

شرایط حاکم بر اقتصاد کشور و به طبع آن، اثرات این شرایط در بخشهای مختلف از جمله توسعه و بهبود زیرساختها و امکانات و نیز شرایط بازار نشان می دهد، تدوین سناریوهای تازه و متناسب با این شرایط الزامی است.

با نگاه به اولویت های دست اندرکاران جهانگردی کشور در سالهای اخیر به ویژه در حال حاضر به خوبی میتوان این حساسیت ها را درک نمود.

ارزیابی بهار 1403 و تعطیلات نوروز نشان می دهد، توان توزیع جهانگرد به مقاصد دور از مبدا در زیست بوم جهانگردی کشور کاهش پیدا نموده و بازارها، عمدتاً در فاصله های کوتاه تر شکل گرفته اند.

شرایط مالی، ظرفیت و امکانات جهانگردی کشور در کنار دوگانگی در نظام تعطیلات کشور به واسطه تقویم هجری قمری و هجری شمسی و تعطیلات هفتگی غیر فراگیر اصلی ترین عوامل اثربخش در توسعه جهانگردی داخلی به عنوان پیش زمینه توسعه جهانگردی خارجی کشور هستند که بایست مد نظر قرار داشته باشند.

طی دو سال گذشته، بخش زیادی از انرژی دست اندرکاران این صنعت در کنار کارهای معمول، معطوف به امور بنیادین و ایجاد تغییر در رویه های موجود بوده که نمیتوان این تلاشها را نادیده گرفت.

سال 1402 دو اتفاق مهم پیرامون جهانگردی کشور شاهد بودیم که هر دو نقطه عطفی در تاریخ این صنعت محسوب می گردند.

اولی، اختصاص یک فصل مجزا در برنامه 5 ساله کشور به جهانگردی که برای اولین مرتبه انجام شد و دومی، تصویب تعطیلات دو روزه هفتگی در مجلس پس از چند دهه فراز و نشیب.

هر دوی این موارد نقش معین نماینده ای در سرنوشت صنعت جهانگردی کشور دارند و هر کدام می توانند زمینه ساز تحولات گسترده ای در کوتاه مدت و بلند مدت برای بخش های مختلف مالی کشور به طور عام و برای صنعت جهانگردی به طور خاص خواهد بود.

اگرچه جهانگردی تحت تأثیر شرایط بین المللی و بعلاوه داخلی دچار چالش هایی است اما این شرایط تازگی ندارد و در دهه های گذشته همواره تجربه شده و هر بار شاهد دوام و قوام جهانگردی بوده ایم اما آنچه قابل تأمل است وجود سناریوهایی برای خروج از این شرایط و تداوم حیات جهانگردی کشورمان هستیم.

هر ساله شاهد انجام بسیاری فعالیتها در سطح ملی و استانی به وسیله بخش دولتی و خصوصی هستیم که تماماً با زحمت انجام می پذیرد و نمیتوان ارزش آن را نادیده گرفت اما نکته قابل تأمل در حال حاضر، وجود یک آرمان خواهی فعال در نظام سیاستگذاری جهانگردی کشور است که برای تحقق خواسته هایش تمام مسیرهای پنهان و آشکار را در پیش گرفته و مذاکرات گسترده و فرابخشی را پیوسته به انجام رسانده است.

تعطیلات دو روزه یکی از مهمترین دست آورده ای این دوره جهانگردی کشور است. آنقدر مهم که اثراتش در آینده خود را نشان خواهد داد. اتفاقی که بر قد و قامت جهانگردی کشور می افزاید و عاملی بر حقانیت این فعالیت در توسعه کشور خواهد بود و میتوان آن را خاتمهی بر 70 سال یکنواختی و به گونه ای یکدندگی جهانگردی کشور در برابر تحول گرایی دانست.

در تعطیلات نوروز سال جاری، تغییر الگوی رفتاری در سفرهای داخلی مشهودتر از همواره بود. بخش قابل توجه ای از ضریب اشغال فضاهای اقامتی کشور به وسیله جهانگردان استانی و منطقه ای رقم خورد که جای تأمل دارد. این شرایط نشان می دهد، رویه های سابق نیازمند تغییرات جدی هستند و امکان اثربخشی آنها بیش از آنچه در این سالها دیده ایم نیست و نخواهد بود. حتی در شرایطی که شرایط مالی از سطح قابل قبولی برخوردار باشد باز، امکان تغییر جدی و فراگیر از سمت رویه های موجود وجود ندارد.

تعطیلات دو روزه هفتگی کشور عامل تحرک در قشر میانه می شود و این خود عامل بزرگی در باز فراوری ثروت و توزیع منابع از کلانشهرها و شهرها به سمت مقاصد پیرامونی به ویژه محیط های روستایی می شود. از آنجا که جهانگردی در انواع آن، به عنوان معیشت مکمل، سهم زیادی در نظام برنامه ریزی روستایی مدرن دارد، از تغییر نو و افزایش تعطیلات میتوان به عنوان تغییر بزرگ یاد کرد. تغییری که به درستی و هوشمندانه، در اولویت کاری سیاستگذاران جهانگردی کشور نهاده شد و سال 1403 می تواند سال تغییر رویه و برون رفت از دور معمول باشد.

سمت و سوی جهانگردی داخلی کشور در جهت شکل گیری مینیسفرهای پایدار (Mini Travel) با یک شب اقامت است. مینی سفرها با کمترین فشار بر محیط های طبیعی از خدمات رسمی و غیر رسمی موجود در منطقه ها خارج از شهرها به ویژه منطقه ها روستایی بهره می برند. این سفرها، فرآیند میهمان و میزبان را با کوتاه ترین زمان یعنی یک شب اقامت شکل می دهند و تداوم آنها بر مبنای تعطیلات خاتمه هفته، روند پایداری را رقم می زند و این شرایط باعث کاستن از نیروی مخرب موج های سفر به واسطه تعطیلات مناسبتی می شود که از الگوی ثابتی پیروی نمی نمایند و در طول سالهای مختلف به واسطه تفاوت های تقویمی، بازه های کوتاه و بلند تعطیلات را رقم می زنند.

در شرایط نو، رویدادهای شهری، ابزار مهمی برای جلب جهانگردان داخل استانی و استانهای همجوار خواهند بود تا علاوه بر افزایش رفت و آمد و افزایش پاخور شهرها، نسبت به بهبود ضریب اشغال هتلها و فروش خدمات و فراوریات صنایع دستی و سایر محصولات خود اقدام نمایند.

مینی سفرها ها عاملی برای تقویت زیرساختها و افزایش کسب و کارهای خرد در سطح کشور می شوند که سرعت این تحولات بسته به شرایط مالی کشور، سریع یا آرام خواهد بود. با تثبیت شدن تعطیلات دو روزه به ویژه که شامل آدینه و شنبه شود، روند فعلی دچار تغییرات جدی خواهد شد و میتوان پیش بینی کرد با پایدار شدن شرایط نو، در میان مدت هر خاتمه هفته حداقل 10 درصد جمعیت شهرنشین کشور به قصد سفرهای کوتاه مدت یک شب اقامت، به سمت منطقه ها روستایی و مقاصد جهانگردی پیرامون تا شعاع حداکثر 250 کیلومتر و یا 2 و نیم ساعت رانندگی عزیمت نمایند.

نکته ای که در این بین باید به شکل جدی تر به آن توجه شود، توجه به مدیریت مقصد و مباحث فرهنگی و آموزشی است تا این تغییر شرایط با آسیب های کمتری برای منطقه ها روستایی و مقاصد طبیعی با حساسیت بالا، همراه باشد.

شرایطی که این امکان را فراهم می نماید تا سرعت تغییر و تحولات نامناسب جمعیتی در کشور کاهش پیدا کند و توسعه جهانگردی داخلی عاملی در مسیر باز چرخانی منابع و توسعه دامنه توزیع آن باشد و با افزایش تحریک تقاضا، تقویت عرضه خدمات را ببینیم که خود زمینه ساز توسعه جهانگردی خارجی و بهبود بسیاری شاخص ها را در بخش های مختلف رقم بزند.