عمارت دهدشتی بوشهر؛ اولین عمارت 4 طبقه در دوره قاجار - سرزمین من

به گزارش سرزمین من، یکی از نقاط دیدنی استان بوشهر عمارت دهدشتی یا عمارت روغنی است. بوشهر از مهم ترین شهرهای جنوبی ایران است که جاذبه های دیدنی و مکان های تاریخی زیادی دارد.اگر تصاویر عمارت دهدشتی بوشهر را ببینید می توانید به زیبایی های این بنای تاریخی پی ببرید و همین که کمی راجب ویژگی هایش بدانید بازدید از عمارت دهدشتی برای تان مجذوب کننده تر خواهد شد.

قدمت این بنا به دوره قاجاریه بر می گردد و یکی از آثار تاریخی مهم بوشهر محسوب می گردد. در این مطلب از مجله گردشگری سرزمین من شما را با عمارت دهدشتی (عمارت روغنی) آشنا خواهیم کرد، با ما در ادامه همراه باشید

تاریخچه عمارت

عمارت دهدشتی بوشهر از طریق فردی به نام حاج غلام حسین دهدشتی شاهرخ ساخته شده است. این مرد در زمان قدیم و دوران قاجاریه از تاجران معروف روغن بوده از همین رو این بنا را عمارت روغنی هم می نامند. عمارت دهدشتی کاربری تجاری و مسکونی داشته و در حال حاضر نیز تصمیماتی راجب آن اتخاذ شده که ممکن است این عمارت را به عنوان موزه فرهنگ مورد استفاده قرار دهند. عمارت دهدشتی اکنون به عنوان مرکزی برای تحقیقات و موزه معماری بوشهر، مورد استفاده قرار می­ گیرد.

موزه تاریخ پزشکی عمارت دهدشتی بوشهر

در عمارت دهدشتی بوشهر، موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس (دومین موزه ایران در زمینه طب) نیز واقع شده است. بنابراین این ساختمان نه تنها جلوه های معماری جذابی را به نمایش می گذارد، بلکه بازدیدکنندگان می توانند با بازدید از موزه تاریخ پزشکی با انواع مختلف بیماری هایی که در گذشته وجود داشته و شایع بوده، نحوه درمان آنها و تجهیزات پزشکی قدیمی آشنا شوند و سیر تحول و پیشرفت طب در خطه جنوبی کشورمان را به خوبی نظارگر باشند. موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس در سال 1392 با مشارکت میراث فرهنگی و پروفسور نبی پور برگزیده جایزه علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان و پژوهشگر برجسته بین المللی در حوزه زیست ­پزشکی دریایی و دکتر مشایخ راه اندازی و تاسیس شد.

هدف کلی موزه تاریخ پزشکی عمارت دهدشتی همانطور که گفته شد آشنا شدن طیف گستره ای از جامعه با سیر تکامل اندیشه پزشکی از زمان باستان تا دوران معاصر در منطقه خلیج فارس و اقیانوس هند و بعلاوه ارائه و نمایش کوشش انسان برای برقراری سلامت و شیوه های چگونگی رویارویی و ستیز وی با بیماری های گوناگون و شایع سواحل و جزایر خلیج فارس است.

لوح های عیلامی کشف شده در زیگورات کی ری ریشا بندر بوشهر که مربوط به آیین های مذهبی - پزشکی بوده، مجسمه های ساخته شده از گل پخته شده حیوانات که برای رسم شفا طلبی استفاده می شده اند، اسکلت های یافت شده انسانی در حفاری های باستان شناسی که گویای ساختار کالبد شناسی و بیماری شناسی آن انسان ها می باشند از جمله اشیا تاریخی هستند که در این موزه قرار دارند و بازدید از آنها خالی از لطف نیست.

معماری عمارت دهدشتـی بوشهر

از لحاظ معماری این بنا از اهمیت فوق العاده خاصی برخوردار است. اولین نکته و وجه تمازش این است که عمارت در چهار طبقه ساخته شده است. بیشتر ساختمان های بافت قدیم شهر بوشهر دو طبقه و تعداد انگشت شماری هم سه طبقه بوده اند اما در زمان خود عمارت دهدشتی تنها ساختمان چهار طبقه شهر به حساب می آمد. عمده مصالح تشکیل دهنده این ساختمان را سنگ های مرجانی، گچ، آهک، چوب ساج و صندل یا چندل تشکیل داده اند.

سقف بلند بنا را پوشش محکمی از چوب صندل تشکیل داده است. دستمایه های هنری هم با معماری زیبای این عمارت در آمیخته شده اند برای مثل در سقف اتاق پذیرایی این بنا، نقاشی رنگ و روغن برگرفته از نقاشی های اروپایی کشیده شده اند. علاوه بر این تزیینات و گچ بری های بسیار زیبایی در داخل اتاق ها و سیستم در و پنجره ها به کار گرفته شده است که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می نماید.

گره چینی بکار رفته در هلال ها، درها، کنده کاری روی اتاق ها و پنجره های دیواری از تزیینات هنری و معماری زیبایی هستند که در عمارت دهدشتی استفاده شده است. ارسی یا همان شیشه های رنگی که در درب و پنجره ها بکار رفته، باعث تلطیف نور و زیبایی بیشتر عمارت دهدشتی شده اند. در کل ساختمان عمارت دارای چندین ارسی زیبا با گره چینی و شیشه های رنگی است.

حیاط عمارت حوضی بزرگ دارد که به زیبایی آنجا افزوده است. در زیر این حوض، آب انباری جهت نگهداری از آب آشامیدنی تعبیه شده است.

ورودی عمارت دهدشتی بوشهر

هنگامی که شما به عمارت دهدشتی بوشهر می رسید، سکویی را در کنار درب ورودی می بینید که مراجعان به خانه تا باز شدن در، روی آن می نشینند و منتظر می مانند. دروازه ورودی عمارت دهدشتی دیواری دارد که برای جدا کردن اندرونی با بخش بیرونی و بعلاوه برای جلوگیری از دید مستقیم ساخته شده است، بنابراین با وارد شدن به خانه دید زیادی به اندرونی ندارید. به طور کلی در گذشته رسم بر این بود دید مهمان به داخل خانه از طریق یک دیوار، پارچه و یا گلیمی محدود می شد تا فضای خصوصی داخل خانه برای ساکنانش محفوظ بماند.

اشیا و اسناد موجود در عمارت دهدشتـی بوشهر

در سال های اخیر این عمارت قاجاری به میراث فرهنگی سپرده شد. در عمارت دهدشتی اسناد تجاری زیادی وجود دارد که از جمله آن می توان به تمبر های کشورهایی از جمله هندوستان، بریتانیا، آلمان و تمبر های دوره قاجار اشاره نمود. قدمت تعدادی از این تمبر ها به 2 قرن قبل برمی گردد که امروزه سازمان میراث فرهنگی آن را نگهداری می نماید. به مرور زمان پس از گذشت چند سال و تخریب برخی از قسمت ها عمارت دهدشتی، میراث فرهنگی در سال 1377 اقدام به بازسازی و بازسازی عمارت کرد. طی این تصمیم به تعمیر و بازسازی پشت بام، قسمت های فروریخته از بنا، شمع گذاری جهت استحکام بیشتر و سایر اقدامات مربوطه پرداخت.

موقعیت مکانی عمارت دهدشتی بوشهر

عمارت دهدشتی بوشهر در خیابان انقلاب بوشهر و در ضلع شمال غربی مسجد امام و پشت بانک مسکن شعبه مرکزی قرار گرفته است، این بنا در بافت قدیم در محله کوتی شهر بوشهر واقع شده است.