از آزادسازی زیستگاه تا احداث زیرگذر برای نجات یوزآسیایی - سرزمین من

به گزارش سرزمین من، معاون پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی گفت: سازمان حفاظت محیط زیست با همیاری خیرین کوشش نموده است تا فضای امنی را برای یوزپلنگ فراهم کند. به عنوان نمونه در یکی از محل های عبور یوز زیرگذری به طول هشت کیلومتر ایجاد نموده است.

به گزارش سرزمین من، رجبعلی کارگر با اشاره به اینکه یوزپلنگ و پلنگ دو گونه از 10 گونه گربه سان درشت جثه کشور هستند، در خصوص تفاوت های یوز با پلنگ گفت: پلنگ حیوانی درشت اندام تر و دارای خال های توخالی است و با انواع محیط ها اعم از صخره ای، جنگلی و کوهستانی سازگاری دارد اما یوزپلنگ دارای خال های نقطه ای و جثه کوچک تر است و معمولاً در دشت ها زندگی می نماید. وی با بیان اینکه از 60 سال پیش تاکنون تنها مأمن و صندلی یوز آسیایی ایران بوده است، اظهارکرد: در دهه 70 طبق بازدیدهای میدانی کارشناسان داخلی و بین المللی از زیستگاه های یوزپلنگ آسیایی اعلام شد که جز ماریتا همان قلاده یوزی که در پارک پردیسان در اسارت بود، هیچ یوز دیگری در ایران نداریم. بعد از آن پروژه ای تحت عنوان پروژه یوزپلنگ آسیایی از سال 1380 تعریف شد. به گفته معاون پروژه بین المللی حفاظت از یوز آسیایی، این پروژه در سه بخش حفاظت، تحقیقات و آموزش و مشارکت جوامع محلی تعریف شد و در قالب این پروژه در پنج منطقه در شش استان کشور آغاز به فعالیت کرد. حدود سه سال قبل نیز 47 قلاده یوزپلنگ شناسایی شد. کارگر عرصه زیستی یوزپلنگ را در ایران، حدود شش میلیون هکتار دانست و در یک برنامه رادیویی گفت: 60 درصد یوزپلنگ های ما در خارج از زیستگاه های انتخاب شده برای تحقیقات در حرکت هستند بنابراین آمار دقیقی از تعداد قلاده های یوزپلنگ در ایران وجود ندارد. در این شرایط مدیریت کریدورها و مناطق خارج از زیستگاه های انتخاب شده بسیار الزامی است. وی در ادامه در خصوص اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در جهت حفاظت از یوزپلنگ آسیایی اظهارکرد: در فاز سوم پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، تمام راهکارها را در سه بخش تقویت مدیریت و بهینه سازی، مشارکت جوامع محلی و دعوت از ذی نفعان این مناطق لحاظ نموده ایم. معاون پروژه بین المللی حفاظت از یوز آسیایی گفت: مشارکت جوامع محلی و سمن ها می تواند در حفاظت از این گونه موثر باشد، به شرط اینکه جوامع محلی توانمند و منتفع شوند.

به گزراش سرزمین من، حمید ظهرابی - معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست - چندی پیش در خصوص راهکارهای حفاظت از یوزپلنگ آسیایی گفت: طی گفت وگوهایی صورت گرفته با متخصصان داخلی و خارجی به این نتیجه رسیدیم که باید روی تکثیر یوزپلنگ در شرایط اسارت هم کار کنیم چراکه در حال حاضر سه یوزپلنگ در اسارت دراختیار داریم و این فرصتی ارزشمند برای ماست.

همچنین این مقام مسئول در سازمان محیط زیست در خصوص احتمال استفاده از رحم اجاره ای برای تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی به عنوان یک گزینه یاد کرد و به سرزمین من گفت: برنامه جدید سازمان حفاظت محیط زیست برای حفاظت و احیای یوزپلنگ، ایجاد یک محیط محصور، بزرگ و حفاظت و تکثیر یوز به شکل نیمه طبیعی است. در صورت شکست در جفت گیری طبیعی و لقاح مصنوعی، گزینه انتقال جنین و رحم اجاره ای را مد نظر قرار خواهیم داد.

وی تاکید نمود: هدف ما این است که در کنار حفظ یوزپلنگ در زیستگاه طبیعی از شیوه های جدید حفاظت از یوزپلنگ بهره ببریم و از همه فرصت ها و تجربیات موجود در جهان برای حفاظت و احیای یوزپلنگ آسیایی استفاده کنیم.

به گزارش سرزمین من، آذرماه امسال بود که عیسی کلانتری - رئیس سازمان حفاظت محیط زیست - در گفت وگو با سرزمین من از کوشش ها برای تکثیر یوزپلنگ آسیایی به وسیله کشت بافت اطلاع داد و گفت: سازمان حفاظت محیط زیست تکثیر و پرورش یوزپلنگ ها را به وسیله پژوهشگاه رویان پیگیری می نماید. در این جهت سعی می کنیم احیای یوزپلنگ آسیایی را به وسیله کشت بافت با یاری این پژوهشگاه انجام دهیم.

به همین دلیل در شهریور ماه امسال مجید خرازیان مقدم - مدیرکل حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست - با اشاره به اینکه بر اساس پایش های 16 سال گذشته تنها 48 یوزپلنگ آسیایی شناسایی شده است، از تمرکز سازمان بر تکثیر و پرورش یوز در اسارت با استفاده از روش های مصنوعی اطلاع داد و توضیح داد: زیستگاه یوز در کشور بیش از 12 میلیون هکتار است اما برای سرشماری کارشناسانه تنها اقدام صورت گرفته این است که طی 16 سال اخیر، به وسیله پروژه بین المللی یوز 48 فرد یوز در کشور شناسایی شده است.

البته در خصوص جمعیت یوزهای آسیایی علی شمس - کارشناس بخش پژوهش انجمن یوزپلنگ ایرانی - در گفت وگو با سرزمین من اعلام نمود: آخرین آمار رسمی منتشر شده در خصوص جمعیت یوزپلنگ های آسیایی مربوط به سال 2016 است که در آن تعداد یوزها کمتر از 40 قلاده تخمین زده شد. در صورت انتشار اطلاعات جدید تعیین می گردد که وضعیت یوز وخیم تر است.

وی با تاکید بر اینکه وضع جمعیتی یوزپلنگ آسیایی نسبت به دهه 80، بحرانی تر شده است، گفت: یوز آسیایی تنها در ایران باقی مانده است و بر اساس مقاله ای که در دسامبر 2016 در خصوص جمعیت یوزها منتشر شده، تعداد یوزها کمتر از 40 قلاده است.

مهدی نبیان - کارشناس حوزه محیط زیست - در زمینه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی با بیان اینکه شرایط یوزپلنگ ایرانی شبیه به بیمار در حال احتضار است،اظهارکرد: برای نجات یوزپلنگ از خطر انقراض علاوه بر اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست، مشارکت سایر دستگاه ها و عزم ملی الزامی است. این کارشناس حوزه محیط زیست ادامه داد: محل زندگی یوز عرصه بسیار گسترده ای است، به طوری که بسیاری از محیط بانان حتی یک بار هم یوزپلنگ را ندیده اند، بنابراین زنده گیری یوزپلنگ با شرایط استاندارد و دامپزشک حاضر در منطقه کار ساده ای نیست. وی با اشاره به اقدامات سازمان محیط زیست برای حفاظت از یوزپلنگ ایرانی گفت: کارنامه سازمان حفاظت از محیط زیست طی 50 سال گذشته، کارنامه نسبتاً خوبی است و پروژه یوزپلنگ پیروز ترین پروژه ای بوده که تاکنون توسط این سازمان صورت گرفته است. این پروژه با حداقل بودجه و با یاری سمن ها فعالیت های بسیاری انجام داده است به طوری که حتی دور افتاده ترین روستاهای کشور نیز با یوزپلنگ آشنا هستند.

نبیان همچنین با اشاره به ضرورت تداوم خرید آغل ها و خارج کردن دام ها از زیستگاه ها در یک برنامه رادیویی گفت: بهتر است تعدادی آغل که زیستگاه ها را اشغال نموده بخریم و دام را از منطقه خارج کنیم. جمعیت دام در کشور سه برابرِ ظرفیت مراتع و نزدیک به 50 میلیون واحد دامی است. تا زمانی مشکل وجود دام خارج از ظرفیت را در مرتع حل نکنیم، هیچ یک از مسائل زیست محیطی کشورمان حل نخواهد شد. این کارشناس حوزه محیط زیست اظهارکرد: پر شدن سدهای کشور، از بین رفتن خاک غنی، سیلابی شدن مناطق در زمان بارندگی و بسیاری از تهدیدهای زیست محیطی به دلیل برنامه ریزی غلط در زمینه دامپروری است. این موضوع یوزپلنگ و بسیاری از گونه های دیگر کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

نبیان با اشاره به اینکه سگ های ولگرد یکی از آسیب ها برای حفاظت از یوزپلنگ ها است، گفت: البته حذف سگ های ولگرد و مدیریت زیستگاه ها به تنهایی در حفاظت از یوز آسیایی موثر نیست و اگر بیماری دیستمپر مدیریت نگردد؛ ممکن است طی یک تا دو سال تمام زحمات بی اثر گردد و کل جمعیت را از دست بدهیم. همچنین برای حفاظت از یوز آسیایی به مشارکت دیگر دستگاه ها و کارشناسان متخصص احتیاج داریم.